اینکوترمز چیست؟ قسمت 1

اصطلاحات موجود در اینکوترمز را می توان به 4 دسته تقسیم کرد. گروه EX و گروه F و گروه C و گروه D. در دو گروه اول مسئولیت فروشنده در کشور مبدا خاتمه می یابد و دو گروه دوم در کشور مقصد.

1. EX-WORK: این اصطلاح که به آن EXWهم گفته می شود، اولین حالت از اینکوترمز است که در آن مسئولیت خریدار حداکثری است. در فارسی به عنوان فروش “درب کارخانه” مطرح می شود. مبدا محلی است که در اختیار فروشنده قراردارد که می تواند کارخانه انبار یا مزرعه و … باشد. مسئولیت فروشنده در این ترم محدود به کف کارگاه است و از یک سانتی متر بالاتر از کف کارگاه مسئولیت و هزینه های قانونا بر عهده خریدار است. مگر اینکه ضمن قرارداد توافق دیگری صراحتا بیان شده باشد. تمامی هزینه های بارگیری و حمل و بیمه و هزینه های خسارت احتمالی کالا بر عهده خریدار است. در این حالت معمولا بهای کالا بعد از بارگیری و قبل از خروج از محل فروشنده تسویه می گردد. البته باید بدانیم در مورد محل و نحوه تسویه در اینکوترمز اشاره ای نمی شود و نکته ای که بیان شد حالت رایج است و اجباری و قانونی نمی باشد.
2. FREE CARRIER: این اصطلاح که به آن FCA گفته می شود، در کشور مبدا خاتمه می یابد. در اسناد و اینوویس ها و قرارداد به این شکل نوشته می شود که اول حروف اختصاری FCA و در جلوی آن نام محلی در مبدا که محل متعلق به فروشنده نیست ذکر می شود و دراین مکان کالا به نماینده شرکت حمل یا فورواردر تحویل داده می شود. مسئولیت و هزینه های کالا تا محل مذکور بر عهده فروشنده است و کرایه حمل از آن محل تا مقصد بر عهده خریدار است. انعقاد قرارداد حمل را می توان بر عهده فروشنده گذاشت اما هزینه اش با خریدار است. نکته مهم این است که اظهار کالا در گمرک مبدا در این اصطلاح بر عهده فروشنده است. دقیق تر آنکه هزینه بارگیری، حمل تا نقطه انتقال مالکیت، فرایند اظهار و هزینه های دریافت مجوز ها و لایسنس های قانونی همگی بر عهده فروشنده است. اما THC یا هزینه های ترخیص و هزینه های بندری بر عهده خریدار می باشد.
3. FREE ALONGSIDE SHIP: که به آن FAS گفته می شود، اشاره به محل انتقال در نقطه ای واقع در بندری در کشور مبدا دارد. در قرارداد و سایر اسناد به این صورت نوشته می شود که ابتدا حرف اختصاری و در مقابل آن نام کامل بندر مبدا ذکر می شود. این اصطلاح فقط در حمل دریایی کاربرد دارد. ای این حالت مسئولیت و هزینه و ریسک کالا تا روی اسکله در کنار کشتی مورد نظر بر عهده فروشنده است. که شامل هزینه های بارگیری و حمل از انبار تا بندر و انجام تشریفات ترخیص و هزینه های بندری صادرات بجز هزینه جرثقیل جهت انتقال از روی اسکله به روی کشتی می باشد. هزینه انتقال از اسکله تا روی کشتی بر عهده خریدار است اما معمولا انجام کار بوسیله فروشنده صورت می گیرد. فروشنده کالا را به کاپیتان کشتی یا میت کشتی تحویل داده و رسید دریافت می کند. در این حالت هزینه های HTC با فروشنده است.
4. FREE ON BOARD: این اصطلاح که به آنFOB هم گفته می شود همانند اصطلاح قبلی است. با این تفاوت که هزینه و مسئولیت انتقال بار از روی اسکله به روی عرشه بر عهده فروشنده است. این حالت پر کاربرد ترین حالت در اصطلاحات حمل دریایی مبدا می باشد. در این ترم مسئولیت فروشنده زمانی پایان می یابد که کریر تحویل کالای سالم و طبق قرارداد را بر روی عرشه تایید نماید. توجه کنید رسید دریافت کالا روی شناور که توسط کاپیتان یا کریر یا نماینده فورواردر صادر می شود با بارنامه متفاوت است. ابتدا رسید دریافت و سپس بارنامه clean برای فروشنده یا نماینده اش صادر می شود. بارنامه دریایی در زمان حرکت کشتی صادر می شود و تاریخ حرکت بعنوان تاریخ صدور بارنامه درج می شود. همچنین بروی اسناد تاریخی تحت عنوان ETA یا تاریخ حدودی رسیدن به بندر مقصد درج می شود.