لجستیک و زنجیره تأمین
لجستیک و زنجیره تأمین دو مفهوم وابسته و مکمل هستند که به شکل هماهنگ در مدیریت جریان کالا ها و خدمات در طول زنجیره تأمین فعالیت می کنند. هر دو نقش مهمی در بهبود کارایی و هماهنگی بخش های مختلف یک سیستم و سازمان ایفا می کنند.
برای درک بهتر این حوزه شناخت مفاهیم اصلی و تفاوت های خاص هر یک ضروری است. آگاهی از اهداف، وظایف و نقش های مختلف هر بخش در زنجیره تأمین به شما کمک می کند تا عملکرد این سیستم پیچیده را به خوبی درک کنید. در این مقاله به اهمیت لجستیک و زنجیره تأمین، چالش ها و راهکارهای بهبود آن خواهیم پرداخت.
لجستیک (Logistic) به چه معناست؟
لجستیک به معنای مدیریت و برنامه ریزی حمل و نقل، ذخیره سازی و انتقال مواد یا کالاهای موردنیاز در فرآیند تولید یا عرضه محصولات است و شامل فعالیت هایی چون برنامه ریزی، اجرا و کنترل جریان مواد و کالاها، طراحی و مدیریت مسیرهای حمل و نقل یخچالدار ، انبارداری و سامان دهی انبارها، بسته بندی و آماده سازی پخش مواد غذایی یا کالا، پردازش سفارش های مشتریان و ثبت و مدیریت اطلاعات مرتبط با جریان کالاها می شود.
هدف اصلی لجستیک، کاهش هزینه ها و افزایش رضایت مشتریان است و تمامی مراحل و فرآیندهای لازم برای انتقال محصولات از مبدأ به مقصد را در بر می گیرد. نکته مهم این است که لجستیک فقط به حمل و نقل محدود نمی شود و فراتر از جا به جایی کالا ها شامل عملیات مدیریتی دیگری نظیر انبارداری، مدیریت موجودی و پردازش سفارش ها نیز خواهد شد در حالی که حمل و نقل تنها بخشی از فرآیند لجستیک است که به انتقال فیزیکی کالا ها با وسایل نقلیه مختلف اختصاص دارد.
زنجیره تأمین (Supply Chain) چیست؟
زنجیره تأمین به مدیریت جریان مواد، اطلاعات و پول میان تأمین کنندگان، تولید کنندگان، فروشندگان و مشتریان گفته می شود. این زنجیره شامل چهار بخش اصلی است:
- تأمین کنندگان: شرکت هایی که مواد اولیه و قطعات مورد نیاز را فراهم می کنند.
- تولید کنندگان: شرکت هایی که وظیفه تولید و بسته بندی محصولات را بر عهده دارند.
- فروشندگان: شامل عمده فروشی ها، خرده فروشی ها و فروشگاه های آنلاین هستند که محصولات را به مشتریان عرضه می کنند.
- مشتریان: افرادی که محصول نهایی را خریداری کرده و در انتهای این زنجیره قرار دارند.
مدیریت زنجیره تأمین با هدف هماهنگی میان این بخش ها، تلاش می کند تا تأمین، تولید و توزیع محصولات به بهترین شکل ممکن انجام شود.
مدیریت زنجیره تامین (SCM)
مدیریت زنجیره تأمین (SCM) به معنای هماهنگی و یکپارچه سازی فعالیت ها به منظور بهبود کارایی، کاهش هزینه ها و افزایش رضایت مشتری است. این مدیریت مراحل مختلفی مانند تأمین مواد، تولید، مدیریت حمل و نقل، انبار مواد غذایی ، مدیریت موجودی و توزیع را در بر می گیرد. بهینه سازی تمام این مراحل برای عملکرد مؤثر زنجیره تأمین اهمیت زیادی دارد.
لجستیک و زنجیره تامین چه نسبتی با همدیگر دارند؟
همانطور که بالاتر اشاره کردیم لجستیک و زنجیره تأمین دو مفهوم مرتبط و مکمل هستند که در مدیریت جریان کالا ها و خدمات در زنجیره تأمین همکاری نزدیکی دارند. این دو با یکدیگر عملکرد و کارایی زنجیره تأمین را بهبود میبخشند. در این قسمت به ارتباط بین لجستیک و زنجیره تأمین خواهیم پرداخت:
لجستیک بخشی از زنجیره تأمین است
لجستیک شامل برنامه ریزی، اجرا و کنترل جریان کالاها و خدمات در طول زنجیره تأمین است. به همین دلیل لجستیک یکی از اجزای اصلی و حیاتی زنجیره تأمین محسوب می شود که نقش مهمی در بهبود عملکرد آن دارد.
حمل و نقل و انبارداری در لجستیک و زنجیره تأمین
حمل و نقل وظیفه جا به جایی کالاها از مبدأ به مقصد نهایی را بر عهده دارد و انبارداری به مدیریت و کنترل موجودی کالاها در انبارها می پردازد. این دو عنصر در هر دو حوزه لجستیک و زنجیره تأمین وجود دارند و به طور هماهنگ عمل می کنند.
بهینه سازی در لجستیک و زنجیره تأمین
لجستیک بر بهبود فرآیند هایی مانند حمل و نقل، انبارداری و مدیریت موجودی تمرکز دارد. در همین حال زنجیره تأمین به دنبال بهبود جریان کالاها و خدمات و ایجاد هماهنگی میان اعضای زنجیره است. هر دو حوزه در راستای کاهش هزینه ها، بهبود زمان تحویل و افزایش رضایت مشتری تلاش می کنند.
تأثیر متقابل لجستیک و زنجیره تأمین
عملیات لجستیکی می تواند تأثیر مستقیمی بر عملکرد و کارایی زنجیره تأمین داشته باشد. برای مثال بهینه سازی حمل و نقل و انبارداری می تواند هزینه ها را کاهش دهد و سرعت تحویل را افزایش دهد. از سوی دیگر هماهنگی میان اعضای زنجیره تأمین نیز بر بهبود فرآیند های لجستیکی اثرگذار است. در مجموع لجستیک و زنجیره تأمین به شکلی هماهنگ و مکمل عمل می کنند.
نقش لجستیک
در این قسمت قصد داریم به نقش لجستیک در شرکت کیابار اشاره کنیم:
کنترل و برنامه ریزی
شرکت های لجستیکی با پیش بینی تقاضا، مدیریت موجودی، پردازش سفارش و برنامه ریزی تولید، زنجیره تأمین را مدیریت می کنند تا محصولات مناسب با کمترین هزینه در زمان و مکان درست به مشتریان برسند.
حمل و نقل و ذخیره سازی
حمل و نقل و ذخیره سازی اجزای اساسی لجستیک هستند که شامل جا به جایی و نگهداری کالا از مبدا تا مقصد می شوند. این خدمات با استفاده از جاده، راه آهن، هوا و دریا، همراه با برنامه ریزی دقیق انجام می شود.
توزیع کالا به مشتری نهایی
مرحله نهایی لجستیک، تحویل کالا به مشتری از طریق کانال های متنوع مانند فروشگاه های آنلاین و خرده فروشی است که به افزایش رضایت مشتری کمک می کند
نقش زنجیره تأمین
شرکت کیابار با تمرکز بر مدیریت کارآمد زنجیره تأمین، نقش مهمی در بهینه سازی فرآیندهای لجستیکی و حمل و نقل ایفا می کند. این شرکت با استفاده از فناوریهای نوین و شبکه ای گسترده از تأمینکنندگان، تولید کنندگان و توزیع کنندگان تلاش می کند تا کالاها به صورت به موقع و با هزینه مناسب به مقصد نهایی برسند. کیابار با ارتقای شفافیت در تمامی مراحل زنجیره تأمین و بهبود ارتباطات، بستری مطمئن برای افزایش رضایت مشتریان فراهم می آورد.
تفاوت لجستیک و زنجیره تأمین
لجستیک به مدیریت انتقال محصولات از محل تولید تا مصرف مشتری گفته می شود. این فرآیند شامل سه مرحله اصلی برنامه ریزی، انتقال و نظارت است. زنجیره تأمین شبکه ای از فعالیت ها برای تحقق اهدافی مانند توسعه محصول، بازاریابی، تأمین مواد اولیه، مدیریت لجستیک و به کارگیری روشهای مدرن است.
بنابراین لجستیک تنها بخشی از زنجیره تأمین است و اشتباه گرفتن این دو مفهوم می تواند پیامدهای جدی داشته باشد. مدیریت زنجیره تأمین علاوه بر لجستیک، شامل توسعه محصول، بازاریابی و خدمات مشتریان نیز می باشد.